ผลิตภัณฑ์ประจำตำบล : การทำหมี่พิมาย

15 ก.ย. 61

การทำหมี่พิมาย

ตามวิถีชีวิตชาวบ้านในเขตเทศบาลตำบลพิมาย อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา

การทำเส้นหมี่พิมายยังคงกระบวนการในการทำไว้ทุกขั้นตอน เพื่อต้องการอนุรักษ์วัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ ในอดีตการทำเส้นหมี่พิมายใช้กำลังคนเป็นหลักในการผลิต แต่เมื่อมีการจัดตั้ง กลุ่มหมี่พิมาย จึงได้มีการนำเครื่องจักรเข้ามาทุนแรงในการผลิต นั่นคือ เครื่องโม่ แต่กระบวนการผลิตอื่น ๆ ยังคงเป็นแรงงานคนเช่นเดิม ต่อมาได้มีการพัฒนารูปแบบของผลิตภัณฑ์ให้ดูทันสมัยและน่ารับประทานมากยิ่งขึ้น โดยการนำผักมาเป็นส่วนประกอบในการทำเส้นหมี่ เพื่อเพิ่มรสชาติ สีสัน ให้ดูน่ารับประทานมากยิ่งขึ้น อาทิ ผักคะน้า มะเขือเทศ ฟักทอง เป็นต้น ส่วนการผัดหมี่พิมายวัสดุดิบในการผลิตจะเหมือนในอดีต แต่สิ่งที่เปลี่ยนแปลงไปคือ ในอดีตจะใช้ปลาย่างเป็นส่วนประกอบที่สำคัญในการผัด แต่ปัจจุบัน ปลาที่ใช้ทำปลาย่างหายาก จึงได้มีการปรับเปลี่ยนโดยการใช้เนื้อหมู เนื้อไก่ หรือผัดใส่ไข่แทนปลาย่าง เพราะสามารถหาซื้อได้ง่าย

ประวัติความเป็นมาของการทำเส้นหมี่และการผัดหมี่พิมาย
การทำเส้นหมี่พิมายและการผัดหมี่พิมายเริ่มทำกันมาช้านาน ตั้งแต่สมัยปู่ ย่า ตา ยาย มีอายุมากกว่า 100 ปี ในอดีตทำเพื่อใช้ประกอบอาหารภายในครอบครัว หรือนำไปแลกเปลี่ยนกับชุมชนใก้เคียง อาทิ แลกข้าวสาร ปลาร้า พริก และผักต่าง ๆ เป็นต้น ต่อมา เมื่อเส้นหมี่พิมายได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้นจึงได้มีแนวคิดทำเพื่อจำหน่าย โดยจำหน่ายภายในอำเภอ พิมายและชุมชนใกล้เคียง เมื่อปี พ.ศ. 2543 ได้ก่อตั้ง กลุ่มหมี่พิมาย มีสมาชิกเข้าร่วม 10 คน โดยมีนางประทุม ผลนา เป็นประธานกลุ่ม การดำเนินงานของกลุ่มในระยะแรกเริ่มเป็นไปด้วยความลำบาก เพราะไม่ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานอื่น ๆ นางประทุม ผลนา ประธานกลุ่มจึงได้จัดทำเอกสารโครงการเพื่อขอรับงบประมาณสนับสนุนในการจัดซื้ออุปกรณ์ในการทำเส้นหมี่พิมายต่อมา จำนวนสมาชิกภายในกลุ่มได้เพิ่มเป็น 40 คน
การทำเส้นหมี่พิมายมีลักษณะเด่น คือ เส้นหมี่จะนิ่ม เพราะในทุกขั้นตอนทำด้วยมือและกำลังคนทำไม่มีเครื่องจักรมาเกี่ยวข้อง (จะแตกต่างจากหมี่โคราชที่มีการทำอยู่หลายชุมชน หลายอำเภอ ที่ล้วนแล้วแต่เป็นอุตสาหกรรมเป็นโรงงานทั้งขนาดเล็ก กลางถึงขนาดใหญ่ ทำให้ส่วนผสมคงตัวเส้นเหนียวและหนากว่าหมี่พิมาย เวลาผัดซึ่งหมี่โคราชจะผัดเหมือนหมี่พิมาย แต่จะเหนียวกว่า) เวลาผัดหมี่พิมาย เช่นเดียวกับหมี่โคราชทั่วไปคือไม่ต้องแช่น้ำสามารถผัดได้เลย แป้งที่ใช้ทำเส้นหมี่มาจากข้าวจ้าวทั้งหมด(ข้าวขาวตาแห้งหรือข้าวเหลืองประทิวหรือข้าวพื้นเมืองเป็นข้าวที่ร่วนขาวเหนียวและนุ่มแต่ไม่นิ่ม เหมือนข้าวหอมมะลิ) สะอาด ปลอดภัย เพราะเป็นวัสดุจากธรรมชาติทั้งหมด ส่วนลักษณะเด่นของการผัดหมี่พิมาย เส้นจะบาง เหนียว นุ่มเวลารับประทาน รสชาติอร่อยนุ่มกว่าหมี่โคราชทั่วไป